W 2019 roku rozpoczęły się działania związane z przeprowadzeniem analizy i planowania poszczególnych etapów rewitalizacji kompleksu pałacowo-parkowego w Sławikowie. Polegały one na konsultacjach z ekspertami oraz Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i stworzeniu tzw. mapy działań, koniecznych do wykonania oraz dostosowanych do możliwości finansowych gminy i pozyskanych dotacji krajowych i zagranicznych. Na ich podstawie powstały założenia do projektu składającego się z kilku etapów. Projekt został podzielony na następujące części: prace związane z zabudową pałacową oraz część dotyczącą parku przypałacowego. Na część związaną z budowlą do chwili obecnej udało się wykonać ekspertyzę techniczno-budowlaną oranżerii wraz z wizualizacją. W takcie opracowania jest podobny dokument dotyczący części głównej pałacu wraz z wykonaniem projektu budowlanego.
Część druga rewitalizacji odnosi się do założeń projektu zagospodarowania parku w Sławikowie. Zakres prac rewitalizacyjnych w przestrzeni parku jest kompromis między wynikami analizy stanu obecnego parku oraz oczekiwaniami i możliwościami gminy Rudnik, tak by planowane przedsięwzięcia były możliwe do zrealizowania także jako inwestycje rozłożone w czasie na poszczególne etapy. Jako główny kierunek zagospodarowania parku wybrano rekreację i wypoczynek mieszkańców wsi i sąsiednich miejscowości, a także cel wycieczek osób z całego regionu.
Prace związane z parkiem rozpoczęły się zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków tzn. od inwentaryzacji drzewostanu. Polegały na inwentaryzacji wszystkich drzew co do gatunku, stanu zdrowotno-sanitarnego i położenia GPS. Na podstawie tej inwentaryzacji konserwator zabytków wydał decyzję co do działań pielęgnacyjnych oraz kształtowania drzewostanu i charakterystyki parku zgodnie z założeniami ochrony zieleni i drzewostanu. Wydany został jednocześnie także nakaz wycinki gatunków inwazyjnych obecnego drzewostanu, zmierzający do usunięcia wiatrołomów i złomów drzewnych, przywrócenia naturalnych ścieżek i architektury pierwotnej. Równolegle wykonany został plan oraz projekt, który uzyskał pozytywna opinię Konserwatora Zabytków w Katowicach. Projekt ten pozwolił na pozyskane dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków Polski Ład w kwocie 372.400,00zł na zadanie inwestycyjne pn. „Zagospodarowanie zespołu pałacowo-parkowego w Sławikowie”, polegające na rewitalizacji parku przypałacowego w Sławikowie. Wysokość pozyskanych środków pozwoli w przyszłości na wykonanie jedynie część prac, na danym fragmencie parku, zgodnie z założeniami projektu. Dokument ten zakłada działania związane z usunięciem zinwentaryzowanego wcześniej drzewostanu będącego w złym stanie zdrowotno-sanitarnym oraz gatunków inwazyjnych tj. robinii akacjowej, czy też drzewostan zainfekowany przez jemiołę, która atakując korony drzew, powoduje ich całkowite zamieranie. Działania te są niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa odwiedzających park osób. Obecnie trwają prace związane z usunięciem wyznaczonych do wycinki drzew. Etap ten jest niezbędny do wykonania i jego zakończenie pozwoli na przejście do kolejnych etapów ujętych w projekcie.
Kolejne etapy polegają m.in.: na przywróceniu i odtworzeniu ścieżek w parku, po których poruszać się będą mogli mieszkańcy i turyści , utworzeniu miejsc rekreacyjnych i małej architektury (ławki, pergole, miejsca do biwakowania), z zachowaniem charakterystyki poszczególnych miejsc obecnych w parku jak np. mauzoleum, jako miejsca wyciszenia i kontemplacji. Ponadto wykonane zostaną nasadzenia nowych gatunków drzew, przewidywanych i zalecanych do nasadzenia przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Zakres prac pozostałych do wykonania jest bardzo duży i wydawać by się mogło trudny czy wręcz niemożliwy do wykonania. Przyjmując jednak metodę etapowania działań, właściwej koordynacji i determinacji wszystkich zainteresowanych stron, w tym władz gminy, członków Fundacji Gniazdo, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, licznych wolontariuszy i darczyńców jesteśmy przekonani, że wspólnymi siłami da się wiele osiągnąć, czego przykładem jest np. obiekt pałacowo-parkowy w Tworkowie. W przypadku zespołu pałacowo-parkowego w Sławikowie działania mają wielowątkowy charakter i poza stricte pracami budowlanymi i pielęgnacyjnymi w parku, koncentrujemy uwagę również na promocji obiektu zabytkowego, organizując w tym miejscu wspólnie liczne eventy i przedsięwzięcia. Mają one na celu skoncentrowanie uwagi publicznej na działaniu na rzecz ratowania tak okazałego zabytku oraz aktywne lobbowanie w rządowych strukturach decyzyjnych, celem pozyskania środków na rewitalizację.
Zespół pałacowo-parkowy w Sławikowie jest perłą w koronie śląskich pałaców i z całą pewnością zasługuje na drugą szansę, dlatego powinniśmy razem w różnoraki sposób dołożyć swojej „cegiełki” do ratowania naszego dziedzictwa, co niezłomnie od kilku lat staramy się wspólnymi siłami robić.
Odnośnik do artykułu lokalnej prasy – https://www.naszraciborz.pl/site/art/1-aktualnosci/0-/106745-park-jak-za-czasow-jasniepanstwa–w-slawikowie-powstanie-zielona-perelka
fot. facebook
