Serdecznie zapraszamy na premierę filmu podsumowującego obchody 60. rocznicy śmierci Arcybiskupa Józefa Gawliny, Biskupa Polowego Wojska Polskiego, pt. „Gawlina” autorstwa Adriana Szczypińskiego.
Wydarzenie odbędzie się 18 listopada 2024 r. o godz. 18.00 w RCK DK „Strzecha” przy ul. Księdza Józefa Londzina 38.
„Gawlina” to 16. film dokumentalny Adriana Szczypińskiego, który po filmach o ks. Ulitzce skupił się na kolejnym słynnym duchownym z ziemi raciborskiej. Józef Gawlina (1892-1964), generał dywizji, przedwojenny biskup polowy wojsk polskich, członek rządu londyńskiego, powojenny opiekun duchowy Polaków na emigracji i wreszcie arcybiskup to postać, której niezwykłym życiorysem można obdzielić kilka osób. Choć ma w Raciborzu swój pomnik, to nadal jest zbyt mało znany, a źle interpretowane wyimki z jego biografii mogą prowadzić na manowce.
Jako mieszkaniec Strzybnika, za młodu był żołnierzem niemieckim na froncie I wojny światowej, po wojnie wybrał kapłańską posługę w polskiej części Górnego Śląska, pnąc się w górę administracji kościelnej. Miał dobre relacje nawet z Józefem Piłsudskim, który wiedział o służbie Gawliny w wojsku niemieckim. Jako biskup polowy wojsk polskich, zapisał się złotymi zgłoskami w krótkich dziejach przedwojennego polskiego biskupstwa polowego. Był jedynym członkiem rządu londyńskiego, pochodzącym z bliskiego otoczenia Piłsudskiego. Dokonywał heroicznych wyczynów na terenie ZSRR. Spotykał się z wielkimi postaciami ówczesnego świata.
Po 1945 roku nie mógł wrócić do Polski, która skazała go na zapomnienie. Został mianowany Opiekunem Emigracji Polskiej. Zamieszkał w Rzymie, ale znów pełnił posługę na całym świecie. Zmarł podczas pełnienia rozlicznych obowiązków na Soborze Watykańskim II. Dopiero po 2000 roku zaczęto przywracać pamięć o jego postaci, głównie dzięki abp. Szczepanowi Wesołemu, dr. Zbigniewowi Ciszkowi z Raciborza oraz ks. Stanisławowi Juraszkowi z Chorzowa.
Film jest wspólną produkcją Powiatu Raciborskiego, Urzędu Gminy Rudnik oraz Miasta Racibórz, zrealizowaną jako podsumowanie Roku Gawliny, ustanowionego w 60. rocznicę jego śmierci. Pomysłodawcą filmu był Tomasz Kruppa, zastępca wójta gminy Rudnik. W filmie wystąpiły osoby, które znają i propagują dorobek abp. Gawliny. Przede wszystkim jest to emerytowany biskup gliwicki Jan Kopiec, który jako profesor historii i znawca dziejów śląskiego duszpasterstwa już po raz czwarty wystąpił w filmie dokumentalnym Adriana Szczypińskiego. Drugim duchownym na ekranie jest biograf Gawliny, ks. Stanisław Juraszek, w latach 1989-2005 proboszcz parafii św. Barbary w Chorzowie, gdzie w latach 20. XX wieku taką samą posługę pełnił ks. Józef Gawlina i gdzie został wyświęcony na biskupa polowego.
Tam, gdzie Gawlina, tam nie może zabraknąć dr. Zbigniewa Ciszka, m.in. dzięki któremu w Raciborzu, 15 listopada 2006 roku, odsłonięto pomnik arcybiskupa, autorstwa prof. Czesława Dźwigaja. Swoimi refleksjami dzieli się także Ryszard Frączek. Gminę Rudnik reprezentuje wójt Piotr Rybka oraz pracownik urzędu, Zygmunt Kandora, miłośnik tytułowej postaci, przedstawiający widzom Ogrody Gawliny w Strzybniku. Obsadę zamyka starosta raciborski Grzegorz Swoboda. Na archiwalnym nagraniu z 2014 roku pojawił się na chwilę nieżyjący już raciborski urzędnik i społecznik Karol Magiera, który w młodości spotkał Gawlinę w jednostce polskiej we Włoszech, a po latach był jednym z tych, którzy odsłaniali pomnik arcybiskupa.
Film dokumentalny „Gawlina” jest przystępnym i rzeczowym przybliżeniem podstawowej wiedzy o tym gigancie śląskiego i polskiego duchowieństwa. Dla zainteresowanych będzie uzupełnieniem obecności pomnika oraz zachętą do sięgnięcia do bogatej literatury tematu.
„Gawlina”
Reżyseria, scenariusz, produkcja, zdjęcia i montaż: Adrian Szczypiński
Producenci: Powiat Raciborski, Gmina Rudnik, Miasto Racibórz
Wystąpili: bp Jan Kopiec, ks. Stanisław Juraszek, dr Zbigniew Ciszek, Ryszard Frączek, Zygmunt Kandora, Grzegorz Swoboda i Piotr Rybka
Zasady, których należy przestrzegać w celu ochrony gospodarstwa przed wirusem Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF)
Afrykański pomór świń to szybko szerząca się, zakaźna choroba wirusowa, na którą podatne są świnie domowe oraz dziki.
Jak chronić gospodarstwo przed ASF?
Przepisy prawne
Zwalczanie afrykańskiego pomoru świń odbywa się w szczególności na podstawie przepisów:
Powiatowy Lekarz Weterynarii (PLW) zwalczając ASF stosuje środki, przewidziane w art. 44 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (decyzja administracyjna PLW).
Ponadto PLW wydaje akt prawa miejscowego – art. 45 ust 1 ww. ustawy.
Jeżeli konieczne jest zastosowanie wskazanych w ustawie środków na obszarze większym niż obszar powiatu, wówczas powiatowy lekarz weterynarii informuje wojewódzkiego lekarza weterynarii, który występuje z wnioskiem do Wojewody. Wojewoda wydaje rozporządzenie na podstawie art. 46 ust 3 ww. ustawy.
Jeżeli zagrożenie dotyczy całego terytorium RP lub znaczącej jego części rozporządzenie może wydać na podstawie art. 47 ust. 1 Minister właściwy ds. rolnictwa.
Jednocześnie na podstawie art. 54 ust. 1 ww. ustawy oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie wykazu chorób zakaźnych zwierząt, dla których sporządza się plany gotowości ich zwalczania (Dz. U. z 2015 r., poz. 440) powiatowy lekarz weterynarii, wojewódzki lekarz weterynarii oraz Główny Lekarz Weterynarii, w zakresie swojej właściwości posiadają i stale aktualizują plany gotowości zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, w tym plan gotowości zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Dodatkowo od 2013 r. realizowane są roczne programy dotyczące monitorowania i zwalczania ASF na całym terytorium Polski wydane na podstawie ww. ustawy.
Ponadto na podstawie art. 47 ust. 1 art. 48a ust. 3 ww. ustawy wydane zostało rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. z 2018 r. poz. 290 z późn. zm.) wdrażające przepisy decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich i uchylająca decyzję wykonawczą Komisji 2014/178/UE (Dz. Urz. UE L 295 z 11.10.2014, str. 63 z późn. zm.).
Decyzja wykonawcza Komisji 2014/709/UE była stosowana do dnia 20 kwietnia 2021 r.
W dniu 21 kwietnia 2021 r. weszło w życie rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 129 z 15.04.2021 r., str. 1), które ustanawia na określony czas środki szczególne w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń, które mają być stosowane przez państwa członkowskie, dotknięte tą chorobą, na których terytorium występują obszary objęte ograniczeniami I, II lub III wymienione w załączniku I do ww. rozporządzenia.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/605 obowiązuje bezpośrednio i wprost na terytorium Polski.
Obszary wyznaczane w związku z ASF
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń ustanawia następujące obszary objęte restrykcjami, w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF):
Na ww. obszarach zgodnie z przepisami ww. Rozporządzenia w przypadku wystąpienia ogniska afrykańskiego pomoru świń u utrzymywanych świń właściwy organ państwa członkowskiego ustanawia obszar objęty ograniczeniami zgodnie z art. 21 ust. 1 rozporządzenia delegowanego (UE) 2020/687 i zgodnie z warunkami określonymi w tym artykule:
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało zestawienie firm z terenu całej Polski, które wyraziły gotowość przyjęcia nieprzydatnych do spożycia przez ludzi i zwierzęta produktów rolnych zalanych wodami powodziowymi do wykorzystania na cele energetyczne.
Zestawienie ma charakter informacyjny.
Marszałek Województwa Śląskiego informuje, że istnieje możliwość skorzystania ze środków, o których mowa w art. 22b ust. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych na rekultywację gruntów rolnych na cele rolnicze. Przepisy tej ustawy umożliwiają dokonanie rekultywacji gruntów rolnych na cele rolnicze, zdewastowanych lub zdegradowanych przez nieustalone osoby w wyniku klęsk żywiołowych lub ruchów masowych ziemi, przez właściwy organ – w tym przypadku przez Starostę.
Zgodnie z art. art. 22c ust. 1 oraz ust. 3 ww. ustawy, ze środków tych finansowana powinna być ochrona, rekultywacja i poprawa jakości gruntów rolnych, mi.in.: rekultywacja na cele rolnicze gruntów, które utraciły lub zmniejszyły wartość użytkową wskutek działalności nieustalonych osób, użyźnianie gleb o niskiej wartości produkcyjnej, ulepszanie rzeźby terenu i struktury przestrzennej gleb, usuwanie kamieni i odkrzaczanie, wykonywanie niezbędnych dokumentacji i ekspertyz z zakresu ochrony gruntów rolnych.
Organem wydającym decyzje w sprawach rekultywacji i zagospodarowania jest właściwe miejscowo Starostwo Powiatowe.